دیابت چیست و چگونه باید با آن مقابله است ؟ ( قندخون انسولین کاهش وزن رژیم غذایی مراقبت از چشم و پاها )
دیابت یک اختلال در سوخت و ساز(متابولیسم) بدن است.
در حالت طبیعی، غذا در معده تبدیل به گلوکز یا قند خون می شود. قند از معده وارد جریان خون می شود. لوزالمعده (پانکراس) هورمون انسولین را ترشح می کند و این هورمون باعث می شود قند از جریان خون وارد سلول های بدن شود. در نتیجه مقدار قند خون در حد نرمال و متعادل باقی می ماند.

ولی در بیماری دیابت، انسولین به میزان کافی در بدن وجود ندارد و یا انسولین موجود قادر نیست تا وظایف خود را به درستی انجام دهد، در نتیجه به علت وجود مقاومت در برابر آن، قند خون نمی تواند به طور موثری وارد سلول های بدن شود و مقدار آن بالا می ‌رود (تصویر بالا این فرآیند را به خوبی نشان می دهد. روی آن کلیک کنید).
انسولین هورمونی است که توسط سلول‌های “بتا” واقع در پانکراس ترشح می ‌شود و وظیفه ی اصلی آن کاهش قند خون است. پانکراس نیز یکی از غدد دستگاه گوارش است که در پشت معده قرار دارد. بالا بودن قند خون در دراز مدت باعث بروز عوارضی در سیستم قلب و عروق، کلیه‌ها، چشم و سلسله ی اعصاب می ‌گردد.
انواع بیماری دیابت
به طور کلی دیابت به چهار گروه دیابت نوع ۱، دیابت نوع ۲، دیابت حاملگی و دیابت به علل متفرقه تقسیم‌ بندی می شود.

برای شما هم پیش آمده است که اسم نوه‌ها یا فرزندانتان را فراموش کنید یا یکی از آنها را به نام دیگری صدا کنید؟ برای شما هم پیش آمده است که عینک یا دست دندان مصنوعی‌تان را شب قبل گوشه‌ای از منزل بگذارید و فردای آن روز فراموش کنید آنها را کجا گذاشته‌اید؟همه ما ممکن است به چنین وضعیتی دچار شویم. ولی حتما قبول دارید، پیری است و فراموشی.
هرچند همه سالمندان دچار ضعف حافظه نمی‌شوند ولی به طور کلی با افزایش سن احتمال فراموشکاری بیشتر می‌شود. همان‌طور که شنیده‌اید خوردن روزانه یک عدد سیب، انسان را از مراجعه به دکتر بی‌نیاز می‌کند. حالا باید به شما بگوییم خوردن یک بشقاب سبزیجات می‌تواند در کند شدن روند فراموشی سالمندان موِثر باشد
پژوهشگران در مطالعه‌ای جدید پی برده‌اند، سالمندانی که روزانه دو تا سه بشقاب سبزیجات مصرف می‌کنند، ۴۰ درصد کمتر از هم‌سن و سالانشان به فراموشی دچار می‌شوند.

براساس این گزارش، افرادی که کاهو و اسفناج بیشتری مصرف می‌کنند، در مقایسه با دیگر همسالان خود بسیار کمتر به فراموشی مبتلا می‌شوند. این پژوهش تاکید می‌کند، سالمندان از مصرف سبزیجاتی مانند کدو و گل‌کلم نیز غفلت نکنند، چون این سبزیجات در تقویت حافظه موِثرند.
● معجونی از ۵ میوه و سبزی
میانه شما با سبزی‌ها و میوه‌ها چطور است؟ شاید در سنین بالاتر جویدن میوه‌های سفت برایتان دشوار باشد ولی می‌توانید به آسانی با تقسیم آنها به قطعات کوچک‌تر با خیال راحت انواع میوه‌ها را نوش‌جان کنید.
انواع میوه‌ها و سبزی‌ها می‌توانند از بروز آلزایمر پیشگیری کرده، حتی در بهبود علائم آن موِثر باشند. این محققان اعتقاد دارند، عصاره ۵ میوه و سبزی شامل گل‌کلم، سیب‌زمینی، پرتقال، سیب و تربچه حاوی موادی است که تاثیر آنها مشابه داروهای درمان آلزایمر است. بیشترین میزان این ماده در گل‌کلم یافت می‌شود.
آلزایمر که هیچ درمانی برای آن پیدا نشده، شایع‌ترین شکل زوال عقل در میان سالمندان است. این بیماری به شدت توانایی‌های فرد را در انجام فعالیت‌های روزانه مختل می‌کند و در بخش‌هایی از مغز که تفکر، حافظه و زبان را کنترل می‌کند، ایجاد اختلال می‌کند.
بیشتر داروهای درمان آلزایمر نقش بازدارندگی آنزیم استیل کلرینستراز را دارند که عامل تجزیه پیام‌رسان عصبی استیل کولین است. ماده موِثر در این ۵ میوه، گلوکوسینولات است که در تمام خانواده کلم‌ها یافت می‌شود. مصرف مرتب این ترکیبات در جلوگیری از کاهش میزان استیل کولین دستگاه عصبی مرکزی بسیار تاثیر دارد.
● حافظه آهنین
اگر شما هم از سالمندانی هستید که با مشکل فراموشکاری دست به گریبانید، از همین لحظه آستین‌هایتان را بالا بزنید و به خودتان کمک کنید.
قدم نخست این است که از گفتن اینکه موضوعی را فراموش کرده‌اید، نترسید و خجالت نکشید.
اگر حافظه شما همانند دوران جوانی کار نمی‌کند، گناه شما نیست. به جای اینکه زانوی غم بغل بگیرید، تلاش کنید راه‌های جدیدی را امتحان کنید که از کم شدن حافظه جلوگیری می‌کنند یا به تقویت حافظه شما کمک می‌کنند.
می‌توانید یک کاسه بزرگ را روی یکی از میزهای اتاقتان بگذارید و وسایلی مانند عینک یا قرص‌هایتان را که در طول روز از آنها زیاد استفاده می‌کنید، درون آن قرار دهید. گوش کردن به اخبار رادیو و تلویزیون نیز برای تقویت حافظه شما مفید است، چون ذهنتان را با مسائل درگیر می‌کند و از قوای ذهنی خود مرتب استفاده خواهید کرد. کتاب بخوانید یا از اطرافیانتان هر روز یک مطلب جدید یاد بگیرید، مثلا طرز تهیه یک غذای جدید یا پرورش یک گل را در باغچه منزلتان از دیگران بیاموزید. خواندن روزنامه را فراموش نکنید، مثلا صفحه سالمندان همین روزنامه را هر هفته مطالعه کنید.
آلبوم‌های خانوادگی، مرور اتفاقات گذشته است. در جمع خانواده آنها را ورق بزنید و با یادآوری روزهای گذشته، خاطرات آن روزها را برای فرزندان و نوه‌هایتان تعریف کنید. با فرزندان و مهمانان خود که برای دیدارتان به منزل شما آمده‌اند، شطرنج بازی کنید و گاهی هم جدول حل کنید.
یک تقویم جیبی کوچک تهیه کنید و تمام آنچه را که ممکن است فراموش کنید، درون آن بنویسید، مثل نوبت دکتر، روز تولد نوه‌تان یا آخرین مهلت پرداخت قبض‌های منزل.
یک دفترچه تلفن کنار تلفن اتاقتان بگذارید و هنگامی که یکی از فرزندان یا نوه‌هایتان با شما تماس می‌گیرد و کاری را از شما می‌خواهد، آن را در آن دفتر یادداشت کنید. برای اینکه مصرف به موقع داروهایتان را فراموش نکنید، می‌توانید به تعداد وعده‌هایی که باید دارو بخورید، شیشه‌های کوچکی تهیه کنید. فرض کنیم ۳ نوبت ۶ صبح، ۲ بعدازظهر و ۱۰ شب باید دارو بخورید. پس ۳ شیشه بردارید و روی یکی بنویسید ۶ صبح، روی یکی ۲ بعدازظهر و روی یکی ۱۰ شب. هر روز صبح داروهایتان را داخل این شیشه بیندازید. وقتی که به این شیشه‌ها نگاه می‌کنید، یادتان می‌آید کدام دارو را نخورده‌اید.
● آلزایمر، سکوت حافظه
گاهی لازم است علائم فراموشی را جدی بگیرید و با پزشک مشورت کنید. اگر اسامی افراد را دائما فراموش می‌کنید یا فکر می‌کنید حافظه‌تان روزبه‌روز ضعیف‌تر می‌شود و یا اگر در روند طبیعی زندگی شما اختلال به وجود آمده و نمی‌توانید کارهای روزمره را به‌تنهایی انجام دهید، باید به پزشک مراجعه کنید.
گاهی اختلال حافظه می‌تواند نشانه بروز آلزایمر باشد. در بیماری آلزایمر، حوادث و اتفاقات مربوط به دوران کودکی و نوجوانی را به راحتی به یاد می‌آورید، در حالی که از به یادآوردن اتفاقات چند لحظه قبل که در حافظه اخیر شما ذخیره شده، ناتوانید.
افراد مبتلابه آلزایمر چندبار یک واقعه را تعریف می‌کنند، سوِال‌هایشان تکراری است، گاهی اسم اشیا یا افراد را به یاد نمی‌آورند و وسائل‌شان را گم می‌کنند و یا در جای اشتباه می‌گذارند.
این افراد، هنگام صحبت کردن دنبال کلمه می‌گردند، ولی کلمه مناسب را پیدا نمی‌کنند. گاهی هنگامی که از منزل خارج می‌شوند، راه منزل را گم می‌کنند. حتی ممکن است در حساب و کتاب‌های مالی دچار مشکل شوند.
پزشک می‌تواند با توجه به شرایط بیمار و شرح حال او و انجام برخی معاینات به بروز این بیماری پی ببرد، مثلا از بیمار می‌خواهد ۱۲ کلمه را تکرار کند. نوعی از آلزایمر که بیشتر شایع است <آلزایمر با شروع دیررس> است که از حدود ۶۰ سالگی شروع می‌شود.
نگه‌داشتن کلسترول و چربی و قند خون در محدود طبیعی و داشتن فشار خون نرمال، پیاده‌روی و داشتن روابط اجتماعی در میانسالی در پیشگیری از آلزایمر مفید است. تعاملات اجتماعی و روحیه خوب نقش مهمی در مبارزه با آلزایمر دارند. تغذیه، ورزش و مصرف ویتامین E در حد مجاز نیز در پیشگیری از آلزایمر موِثرند.‌

پیشگیری از افزایش کلسترول خون 
 ۱. چربی قابل رویت گوشت را قبل از پخت تا حد ممکن از آن جدا کرده و از مصرف آن  خود داری کنید.
۲. فیبر موجود در حبوبات و غلاتی که سبوس آنها جدا نشده، به کاهش سطح کلسترول خون کمک می کند.

۳. از مصرف کله پاچه، مغز و دل و قلوه که حاوی مقادیر بالایی کلسترول هستند، خود داری کنید.
۴. مصرف سوسیس و کالباس و همبرگر را به حداقل برسانید.
۵. قبل از طبخ و مصرف مرغ، پوست آنرا کاملاً جدا کنید.
۶. مصرف ماهی به علت داشتن نوعی چربی مفید سبب کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی    می شود. سعی کنید حداقل دوبار در هفته ماهی مصرف کنید و در صورتی که طعم ماهی را دوست ندارید با افزودن سبزیهای معطر و آبلیمو، آن را با ذائقه خود تطبیق دهید.
۷. در مصرف زرده تخم مرغ زیاده روی نکنید زیرا حاوی مقادیر زیادی کلسترول می باشد بهتر است هر فرد بالغ بیشتر از ۴ –۳ عدد تخم مرغ در هفته مصرف نکند.
۸. شیر کم چرب یا بدون چربی را جایگزین شیر پر چرب کنید.
۹. از پنیر کم چرب استفاده کنید.
۱۰. بهتر است مصرف شیرینی های خامه دار، چیپس و سس سفید را بسیار محدود کنید.
۱۱. سبزی ها و میوه ها حاوی مقادیر زیادی فیبر و فاقد کلسترول میباشند و با داشتن مقادیر زیادی ویتامین های آنتی اکسیدان، .احتمال بروز بیماریهای قلبی را کاهش می دهد.
۱۲. سعی کنید در سالاد به جای سسهای چرب از روغن زیتون با آبلیمو یا سرکه و سبزیهای معطر استفاده کنید همچنین می توانید ماست را جایگزین سس مایونز کنید.
۱۳. مصرف غذاهای سرخ کرده را کاهش دهید و ترجیحاً غذای خود را آب پز ، بخارپز ، کباب شده یا تنوری تهیه کنید. در صورت لزوم از روغن مایع مخصوص سرخ کردنی بجای روغن های جامد و مایع استفاده کنید.
۱۴. به جای رو غنهای جامد، کره مارگارین و چربی های حیوانی از روغن های مایع مثل روغن زیتون ، آفتابگردان و روغن ذرت استفاده کنید.
۱۵. ورزش کنید(حداقل نیم ساعت در هر روز)

جلوگیری از جذب مواد مسموم کننده

 مسمومیت جزو بحث های مهم در پزشکی است و در بسیاری از موارد اقدام به موقع و کافی از بروز مسمومیت حتی پس از خوردن مواد مسموم کننده جلوگیری می کند. در این مواقع بعد از گرفتن شرح حال بیمار، معاینه دقیق و ثبت آنها، اولین اقدام در درمان مسمومیت ها جلوگیری از جذب دارو یا سم است.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز  ،  از آنجاییکه اکثر موارد مسمومیت از طریق خوردن صورت می گیرد، لذا اول باید از طریق ایجاد استفراغ یا شستشوی معده مواد خورده شده را تخلیه کرد و سپس با استفاده از برخی مواد نظیر زغال فعال شده از جذب سموم از سطح دستگاه گوارش جلوگیری کرده و در نهایت با تجویز داروی مسهل دفع آنها را از دستگاه گوارش سرعت بخشید.

تخلیه معده در ۲-۱ ساعت اول (خصوصاً در دقایق اول) بعد از مسمومیت از اهمیت زیادی برخوردار است. اما به دلیل اینکه بسیاری از داروها و سموم باعث تأخیر تخلیه محتویات معده به روده می شوند، (مثل سالیسیلات ها، مپروبامات، باربیتوارت ها، ضد افسردگی های حلقوی، آنتی هیستامین ها، آنتی کولینرژیک ها، بسیاری از داروهای اعصاب و مواد مخدر و …) و نیز برخی دارای چرخه معدی هستند (مثل ضد افسردگی ها، مخدرها، سالیسیلات ها و آنتی کولینرژیک ها)، لذا توصیه می شود که عمل تخلیه معده حتی با گذشت ۱۲ ساعت از مسمومیت نیز در تمامی بیماران صورت گیرد. (مگر منع خاصی داشته باشد)

تخلیه معده در موارد زیر ممنوع است:

۱- مسمومیت با نفت و ترکیبات اصلی و اول آن (به شرط اینکه علائم و نشانه های مسمومیت همه جانبه با آن ماده و مسمومیت جدی دیگری همراه با آن وجود نداشته باشد)

۲- تشنج، کاهش هوشیاری و یا کما

۳- مسمومیت با مواد سوزاننده قلیایی یا اسیدی

۴- اختلالات آناتومیک (ساختاری) یا اعمال جراحی بزرگ شکم

۵- اختلالات انعقادی خون

ایجاد استفراغ:

از این روش زمانی استفاده می شود که شستشوی معده به فوریت امکان پذیر نباشد و یا مقدار ماده خورده شد، سمی و توکسیک نباشد. بهترین روش برای این عمل استفاده از شربت ایپکا است.

راههای ورود سم به بدن :

سموم از راههای مختلف وارد بدن انسان می شوند که عبارنتد از :

شایع ترین مسمومیت ها ، مسمومیت گوارشی است و ۸۰% موارد را تشکیل می دهد و سم از راه غذا وارد بدن می شود .

 استنشاق گازهای سمی یا موادی که بخار آنها سبب صدمه به دستگاه تنفسی می شود . این مواد پس از جذب از طریق رگهای خونی ، به ریه رفته و در تمام بدن پخش می شود و اثرات عمومی در بدن ایجاد می کند .

 از طریق تماس با پوست .

 سموم می توانند از طریق مخاط چشم یا زخم های یکپارچگی پوست ، وارد بدن شود.

 ممکن است سموم از راه تزریق وارد بدن شوند که احیاناً به صورت ناخواسته در عوارض جانبی برخی از داروها مشهود است .

* علائم مسمومیتهای گوارشی

نشانه های مسمومیتهای گوارشی در افراد عبارتند از :

سوختگی دهان ، بوی بد دهان ، تهوع و استفراغ ، دل درد ، تعریق ، تغییر در وضعیت هوشیاری یا گیجی ، تغییر در اندازه مردمک چشم و تغییر در وضعیت تنفسی .

* درمان :

اقدامات درمانی که برای مسمومیتهای گوارشی انجام می دهیم عبارت است از :

بررسی وضعیت تنفسی بیمار

 خواباندن بیمار به پهلو ، به منظور جلوگیری از ورود ترشحات به راههای تنفسی .

 وادار کردن بیمار به استفراغ ( در نیم ساعت اول ) ، زیرا ۴۰-۳۰ درصد سموم از معده خارج می شود . یا شستشوی محتویات معده با سرم نرمال سالین از طریق لوله مری .

 دادن شربت ایپکا به منظور ایجاد استفراغ ، در صورت وجود مانعی برای آن .

 عدم استفاده از شربت ایپکا در حالت اغماء .

* شربت ایپکا (IPecac):

متأسفانه این دارو جدیداً از لیست داروهای ایران حذف شده است و ساخته نمی شود. شربت ایپکا بر روی مرکز استفراغ در بصل النخاع و با اثر بر معده بعد از ۱۵ تا ۳۰ دقیقه موجب استفراغ می گردد. طول اثر آن ۲ ساعت و شایعترین عارضه جانبی آن خواب آلودگی و اسهال است. مقدار آن برای اطفال تا ۶ ماه ۵ تا ۱۰ سی سی، کودکان ۱۲-۱ سال، ۱۵ سی سی و ۱۲ سال به بالا حدود ۳۰ سی سی است. از آنجائیکه در معده خالی استفراغ بوجود نمی آید، باید جهت تجویز ایپکا مقدار داروی مورد نظر را داخل ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی لیتر محول مورد نظر ریخته و آنگاه به بیمار داده شود.

* موارد منع استفاده از شربت ایپکا:

۱- استفراغ خونی.

۲- اختلال انعقادی.

۳- اطفال کمتر از ۶ ماه.

۴- کاهش رفلکس عق زدن.

۵- زمانی که تسریع در تخلیه معده لازم باشد.

۶- مسمومیت با مواد سوزاننده قلیائی، اسیدی، نفت و ترکیبات اصلی آن.

۷- کاهش سطح هوشیاری یا احتمال قریب الوقوع بودن آن.

۸- مسمومیت با داروهائی که قدرت زیادی در تضعیف سیستم اعصاب مرکزی دارند.

۹- تشنج و مسمومیت با هر داروئی که بالقوه تشنج زا است.

* توجـه:

- مصرف ایپکا در مسمومیت با اتانول بی ارزش است چون الکل سریع از تمام مخاط ها جذب می شود.

- در صورتی که ماده خورده شده خاصیت ضد استفراغ داشته باشد (مثل کلرپرومازین) تجویز ایپکا چندان مؤثر نخواهد بود.

- اگر پس از خوردن ایپکا استفراغ ایجاد نشد، باید اقدام بر شستشوی معده و خارج نمودن آن نمود. چون خود ایپکا هم اثر منفی روی قلب دارد. (افت فشار خون، تپش قلب،‌ درد قفسه سینه و تنگی نفس)

* طریقه مصرف شربت ایپکا

مقدار مصرف شربت ایپکا به صورت زیر است :

دو قاشق چایخوری همراه با نصف لیوان آب ولرم برای کودکان ۶ ماه الی ۱ ساله .

 یک قاشق غذاخوری همراه با یک لیوان آب برای کودکان یک الی دوازده ساله .

 دو سه قاشق غذاخوری همراه با سه لیوان آب ولرم برای افراد بزرگسال .

مسائلی که در فرآیند کمک رسانی به بیمار باید مد نظر قرار گیرد عبارتند از : سن بیمار ، زمان ایجاد مسمومیت ، مدت زمان سپری شده از مسمومیت و بررسی نوع مسمومیت .

عفونت پتولیسم که در مسمومیتهای گوارشی وجود دارد معمولاً مسمومیت گوارشی ناشی از سم کلستریدیوم بوتلینیوم است که کشنده بوده و در اثر سم انباشته شده در مواد غذایی کنسرو شده ، و مواد خشک ایجاد می شود و فرد دچار مسمومیت بتولیسم می شود و بعد از ۲۴ ساعت دچار ضعف عضلانی بخصوص عضلات تنفسی ، دو بینی و اختلالات گوارشی می شود و در صورت عدم درمانی مقتضی ، منجربه مرگ بیمار خواهد شد .

سایر موارد مسمومیتهای گوارشی ناشی از عفونت سمهای تولید شده در مواد غذایی از باکتری هایی مثل استافیلوکوک ناشی می شود که مخاطره انگیز نیستند و عوارض آن حداکثر بعد از ۲۴ ساعت با تهوع و استفراغ مشخص می شود و بیمار پس از آن بهبود می یابد .

* مسمومیت مواد اسیدی و قلیایی

گاهی مسمومیت مواد اسیدی و قلیایی اشتباه یا با هدف خودکشی بلعیده می شود و از خطرناکترین مسمومیتها محسوب  می شود . نشانه های این نوع مسمومیت عبارتند از:

تهوع و استفراغ

سوزش مخاط دهان و پشت جناغ سینه

 سوراخ شدن مخاط مری

 احیاناً پارگی مری در ناحیه شکمی ، معده و قفسه سینه

 درد شدید در ناحیه قفسه سینه

به نظرتان آیا می توانید مهارت های گفتاری و محاوره ای خودتان را ارتقاء دهید؟ البته که می توانید.
ممکن است تغییر عادت های گفتاری که در طول زندگی در شما به وجود آمده دشوار باشد و زمان ببرد، اما مطمئن باشید که امکان پذیر است.
اجازه بدهید راست و پوست کنده به سراغ نمونه هایی از اشتباهات رایج که خیلی از ما در مکالمات خود مرتکب می شوید برویم. درضمن راه حل هایی هم برای آنها پیشنهاد کرده ایم.

۱) گوش ندادن
ارنست همینگوی می گوید: "من دوست دارم گوش کنم. چیزهای خیلی زیادی را از با دقت گوش کردن یاد گرفته ام. بیشتر مردم هیچوقت گوش نمی کنند."
شما مثل همه مردم نباشید. مشتاقانه منتظر نوبت حرف زدن خودتان نایستید. نفس خودتان را کمی عقب نگه دارید. یاد بگیرید که چطور واقعاً به حرف هایی که مردم میزنند گوش دهید.
وقتی شروع به گوش دادن کنید، بخش های مختلفی از مکالمه را باید در دست خود بگیرید. اما مسئله مهم این است که باید از جواب های کوتاه "آره" و "نه" به شدت خودداری کنید، چون در اینصورت طرف مقابلتان اطلاعات زیادی بروز نخواهد داد. مثلاً اگر دوستی برای شما تعریف می کرد که هفته گذشته با چند نفر از دوستانش به ماهیگیری رفته است، مثلاً می توانید از او بپرسید:
▪ برای ماهیگیری کجا رفتید؟
▪ چه چیز ماهیگیری را از همه بیشتر دوست داری؟
▪ به جز ماهیگیری چه کارهای دیگری کردید؟
به این روش فرد عمیق تر جریان را تعریف می کند و اطلاعات بیشتری در اختیارتان میگذارد و شما می توانید از میان این اطلاعات مسیرهای بعدیتان را هم برای صحبت کردن انتخاب کنید.
اگر طرف مقابلتان مثلاً ابتدا گفت: "اوم، نمی دونم"، تسلیم نشوید. کمی بیشتر ترغیبش کنید. دوباره سوال کنید. آنها می دانند، فقط باید کمی بیشتر درمورد آن فکر کنند. و وقتی سر درد دلشان را باز می کنند، مکالمه جالب تر خواهد شد.